TÜRKİYENİN YERİ VE MATEMATİKSEL KONUMU
1. TÜRKİYENİN YERİ (ÖZEL KONUMU)
Türkiye Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını birbirine bağlayan önemli bir kavşak noktasında kurulmuştur. Üç yanı denizlerle çevrili olan Türkiye’nin genel görünümü kabaca dikdörtgeni andırır. Asya-Avrupa arasında köprü durumundadır. Stratejik önemi büyük olan boğazlara sahiptir. Petrol bakımından zengin ülkelere komşudur. Asya Avrupa arasındaki ticaret ve ulaşım yolları Türkiye’den geçer. Türkiye’nin gerçek yüzölçümü 814.578 km2, izdüşüm yüzölçümü ise 779.452 km2’dir. Aradaki fark ülkemizin yüksek ve engebeli olmasından kaynaklanır.
*** Not: Bir yerin gerçek yüzölçümü ile izdüşüm yüzölçümü arasındaki fark fazla ise o yerin ortalama yükseltisi de fazladır.
Ayrıca Türkiye’nin %97’si Asya %3 Avrupa’dadır.
Türkiye’nin Özel Konumunun Sonuçları
- Asya, Avrupa, Afrika kıtlarının arasında yer olması
Gelişmiş ve gelişmemiş ülkeler arasında bir köprü konumu oluşturur. Hem gelişmiş kuşağın hem de gelişmekte olan kuşağın arasında yer almaktadır. Her iki kuşağında birbirine ihtiyacı vardır. Gelişmiş ülkeler gelişmemiş ülkelerin hammaddelerine, gelişmemiş ülkelerde gelişmiş ülkelerin sanayilerine ihtiyaçları vardır. Birbirine ihtiyacı olan bu iki kuşağın arasında olmak Türkiye için önemlidir. Petrol ülkeleri ile sanayileşmiş ülkeler arasında.
- Boğazlara sahip olması
Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin deniz yoluyla ticaret yapabilmeleri için Boğazlardan geçmeleri gerekmektedir. Boğazlarda Türkiye’nin elinde olduğundan Karadeniz’deki güç dengesi Türkiye elinde bulundurmaktadır.
- Türkiye’de batıdan doğuya doğru yükseklik arttığından sıcaklıkta batıdan doğuya doğru azalır.
- 3 tarafı denizlerle çevrilidir.
- Kıyı ile iç kesimler arasında farklı iklim özellikleri görülür. Çünkü dağlar kıyıya paralel uzanır. Türkiye’nin Matematik Konumu Ve Sonuçlari
Türkiye, 36° - 42° Kuzey paralelleri ile 26° 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır. Diğer bir ifadeyle, Türkiye Ekvator’un kuzeyinde ve Greenwich’in doğusunda bulunan bir ülkedir. Türkiye’nin matematik konumunun sonuçları şöylece sıralanabilir:
Doğu - batı istikametinde 76 dakika yerel saat farkı bulunur.
Aynı anda tek ortak saat kullanılır. Çünkü doğu - batı yönünde fazla geniş değildir.
Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
İki meridyen arası uzaklık yaklaşık olarak 85 - 86 km dir.
Orta kuşakta yer alır.
Mevsimler belirgin olarak görülür.
Kışın cephesel yağışlar fazladır.
Güneyden kuzeye gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür.
Güneyden kuzeye gidildikçe cisimlerin gölge boyu uzar.
Güneyden kuzeye gidildikçe gece - gündüz süreleri arasındaki fark artar.
Kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı yükseltir.
Dağların güney yamaçları daha sıcaktır. Buna bağlı olarak güney yamaçlarda yerleşmeler fazladır
10/3/2008, 6:50 pm
