YERİN ŞEKLİ VE BOYUTLARI
YERİN ŞEKLİ
Bilim ve teknolojik seviyeye bağlı olarak, İlk Çağ"da Dünya"mızın şekli, değişik biçimlerde tahmin ediliyordu. Orta Çağ"da özellikle Türk-İslam dünyasında matematik coğrafyada görülen gelişmelerle meridyenlerin uzunlukları ölçülmüş ve Yer"in yuvarlak olduğu anlaşıl-mıştır. 16. y.y."da Kopernik"ten sonra Yer"in şekli, Güneş çevresindeki hareketleri ve yörüngesi konularında önemli gelişmeler sağlanmıştır. Önce elipsoit ve daha sonra da yuvarlak olarak bilinen Yer"in şeklinin, 18. y.y."da yapılan hassas ölçmeler sonucunda tam olarak yuvarlak olmadığı anlaşılmıştır.
Kutuplar
Yarıçapı:6357 km
Ekvator
Yarıçapı: 6378
Ekvator
Çevresi:40.076 km
Kutuplar
Çevresi:40.009 km
Bu ölçme sonuçla-rına göre Yer, ku-tuplardan basık, Ekvator"dan şiş-kin, küreye yakın bir şekle sahiptir. Yer"in bu gerçek, kendine özgü şekline geoit adı verilir. Yer"in ekseni etrafında dönmesi sonucunda oluşan mer-kezkaç kuvvetinden dolayı geoid şeklini almıştır.
YERİN BOYUTLARI
Ekvator çevresi : 40 076 km
Kutuplar çevresi : 40 009 km
Ekvator yarıçapı : 6 378 km
Kutuplar yarıçapı : 6 357 km
Yarıçaplar arasındaki fark : 21 km
Basıklık oranı : 1/297
Yüzölçümü : 510.100.000 km2
Karalar : 149.100.000 km2
Deniz ve Okyanuslar : 361.000.000 km2
Hacmi : 1.083.320.000 km3
Yer"in Şeklinin Sonuçları:
900K
900G
00
1. Gece gündüz oluşur.
2.Güneş ışınlarının geliş açısı açısı ekva-tordan kutuplara doğru azalır.
3. Sıcaklık ekvatordan kutuplara doğru azalır.
900K
900G
00
4. Cisimlerin gölge bo-yu ekvatordan kutupla-ra doğru uzar.
5. Ekvatordan kutup-lara doğru gidildikçe güneş ışınlarının at-mosferde kat ettiği yol uzar. Yol uzadıkça yere ulaşan enerji miktarı azalır.
6. Ekvator çevresinde termik alçak basınç alanı, kutuplar çevresinde termik yüksek basınç alanı oluşur.
7. Aydınlanma çizgisi daire biçimindedir ve Dünya"nın bir yarısı karanlık bir yarısı karanlık olur
8. Paralel dairelerinin boyları ekvatordan kutuplara doğru kısalır.
9. Meridyenler arasındaki mesafe ekvatordan kutuplara doğru daralır.
10. Dünya"nın ekseni etrafındaki dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru azalır. Kutup noktalarındaki hızı teorik olarak sıfıra iner.
11. Dünyanın ekseni etrafındaki dönüş hızına bağlı olarak, güneşin doğuş ve batış saatlerinde ufuk üzerinde kalma süresi ekvatordan kutuplara doğru artar.
12. Kutup yıldızı sadece Kuzey Yarımkürede görünür ve görünüm açısı o yerin enlem derecesini verir.
13. Küresel yüzeyin bir düzleme hatasız olarak aktarılama-dığı için harita çiziminde güçlüklere yol açmaktadır.
14. Tam bir meridyen dairesinin boyu ekvatordan daha kısadır.
15. Atmosferin kalınlığı ekvatordan kutuplara doğru azalır.
16. Bir noktadan hep aynı yöne doğru gidilirse tekrar aynı noktaya gelinir.
17. Kutup noktaları yerin merkezine ekvatordan daha yakındır. Bundan dolayı Yerçekimi ekvatordan kutuplara doğru gittikçe artar.
18. Ekvatorun yarısı uzunluktaki paralel 600 paralelleri olur (Tam küre olması durumunda 450 paralelleri olurdu)
10/3/2008, 6:41 pm
